ماجرای اینستاگرام نوجوانانه چیست؟ ۱۸- ساله‌ها محدودتر می‌شوند

به گزارش مجله خبری نگار، خبر جالبی برای دنیای فناوری: گروه «متا» مالک فیس‌بوک، اینستاگرام و... از ایجاد «حساب‌های نوجوانان» خبر داد که هدف آن بهبود امنیت کاربران زیر سن قانونی در اینستاگرام است. اما این تصمیم چرا گرفته شد؟ ماجرا از این قرار است که مدت‌هاست نگرانی‌های زیادی درباره استفاده کودکان و نوجوانان از شبکه‌های اجتماعی مختلف از جمله اینستاگرام در دنیا وجود دارد. انجمن‌های مختلف و کارشناسان به والدین و دولت‌ها هشدار می‌دهند که کودکان و نوجوانان در فضای مجازی آسیب‌پذیر هستند. حضور افرادی با هویت‌های نامشخص و اهداف نامناسب، اعتیادآوربودن شبکه‌های اجتماعی، اختلالات مختلف رفتاری و حتی کاهش وزن از جمله پیامد‌های منفی این اپلیکیشن‌های جذاب و موفق بود که باعث شد بسیاری درباره نوع سیاست‎گذاری آنها که ایجاد دوپامین و حس لذت در کاربر برای استفاده بیشتر است، هشدار دهند. حتی فعالیت بلاگری و کسب درآمد نوجوانان در چنین فضایی هم توسط عده‌ای به‌دلایل مختلفی مثل نادیده گرفتن دوران کودکی و... نقد می‌شد. حالا باتحقق این فشار‌ها و اتخاذ این تصمیم، اینستاگرام وارد دوره تازه‌ای از فعالیتش شد که در آن حساب کاربری کودکان و نوجوانان متفاوت از بزرگ‎سالان و دارای محدودیت‌هایی است.

محدودیت‌ها آغاز می‌شود 

اینستاگرام پیشتر توسط بسیاری از انجمن‌ها و مقامات به آسیب‌زدن به سلامت روانی جوانان متهم شده بود. آنتیگون دیویس، معاون شرکت متا در امور ایمنی، به خبرگزاری فرانسه گفت: «این به‌روزرسانی مهم برای آرامش خاطر والدین طراحی شده است». با این حساب بخشی از نگرانی‌های فعالان حقوق کودکان و نوجوانان و حتی والدین رفع خواهد شد و حتی عده‌ای معتقدند چه بهتر که والدینی که احساس می‌کنند نوجوان‌شان درصدد ایجاد حساب است، خودشان یک حساب کاربری ویژه نوجوانان ایجاد کنند تا مشمول محدودیت‌ها و استفاده درست کاربر شود. اما این به‌روزرسانی حاوی چه تغییراتی است؟

۱. محدودیت برای فالوئر‌ها

بسیاری از کاربران نوجوان در دنیا می‌خواهند حسابی برای ارتباط با دوستان یا اعضای همسن و سال فامیل داشته باشند و خانواده‌شان هم نگرانی بحقی دارند از این‌که ممکن است افرادی با ترفند‌هایی به اطلاعات این حساب‌ها دسترسی داشته باشند. اما در تغییرات جدید برای حساب کاربران ۱۳ تا ۱۵ ساله، به‌طور پیش‌فرض محدودیت‌هایی در مورد افرادی که می‌توانند با آنها تماس بگیرند و محتوایی که می‌توانند مشاهده کنند، اعمال خواهد شد.

۲. اجازه از والدین

شاید برخی از نوجوانان بخواهند یک حساب معمولی با محدودیت کمتر داشته باشند یا فعالیت‌هایی مثل بلاگر‌ها برای دسترسی به مخاطب بیشتر و کسب درآمد از تبلیغات را جلو ببرند. در این حالت و براساس به‌روزرسانی جدید نوجوانانی که مایل به داشتن پروفایل عمومی و محدودیت‌های کمتر هستند، مانند اینفلوئنسرها، باید از والدین خود اجازه بگیرند، چه این افراد از قبل حساب کاربری در اینستاگرام داشته باشند و چه تازه وارد آن شده باشند. یعنی حتی یک بلاگر نوجوان هم که از قبل در این فضا فعال بوده باید زیرنظر و براساس رضایت والدین فعالیت کند. این اتفاق باعث رفع نگرانی جدی می‌شود که بسیاری درباره آن هشدار می‌دادند؛ چرا که بلاگری، شهرت و کسب درآمد، نوجوان را از زندگی معمولی، تحصیل و... باز می‌دارد و او را بی‌رحمانه به دنیایی جذاب که برایش آماده نیست و آموزشی هم ندیده پرتاب می‌کند یعنی دنیای شهرت و بزرگ‏سالی. 

۳. نظارت مستمر

در مرحله بعدی شاید این نگرانی وجود داشته باشد که یک نوجوان اکانتی با اجازه والدین ایجاد می‌کند و در ادامه به‌خاطر این‌که نظارتی روی آن نیست، مسیر تولید محتوا و ارتباطاتش با دیگر کاربران تغییر می‌کند. اما متا در به‌روزرسانی جدید برای این‌هم برنامه دارد چرا که به گفته این شرکت والدین می‌توانند فعالیت‌های فرزندان خود را در این شبکه اجتماعی نظارت کنند و در صورت لزوم اقداماتی از جمله مسدود کردن حساب کاربری فرزند خود در این پلتفرم، انجام دهند. نظارت و سخت‌گیری که محدود به اینستاگرام نیست و به گفته شرکت مادر، فیسبوک، واتس‌اپ و مسنجر نیز قوانین مربوط به سن را سخت‌تر می‌کنند.

آیا امکان دور زدن متا هست؟

خب با این حجم از تغییر و سخت‌گیری، نگرانی بعدی این است که نوجوانان اکانت‌های بزرگ‎سالانه تعریف کنند تا متا را دور بزنند و ناچار به رعایت این مسائل نباشند. آنتیگون دیویس، معاون شرکت متا در امور ایمنی گفت: «ما می‌دانیم که نوجوانان ممکن است در مورد سن خود دروغ بگویند تا از محدودیت‌ها فرار کنند. اما اکنون، اگر نوجوانی بخواهد تاریخ تولد خود را تغییر دهد، باید سن خود را اثبات کند».

ماجرا از کجا آغاز شد؟

ایجاد محدودیت روی اینستاگرام انتخاب اول متا به عنوان شرکت مادر چند برند معروف دنیای فناوری نبوده؛ بلکه در پی فشار‌های زیادی بود که به متا وارد شد. ماجرا از این قرار است که از یک سال گذشته، فشار بر متا به‌عنوان دومین شرکت بزرگ تبلیغات دیجیتال و رقبای آن افزایش یافته است. به گزارش «یورونیوز» در اکتبر گذشته، حدود چهل ایالت آمریکا از پلتفرم‌های متا به‌دلیل آسیب به «سلامت روانی و جسمی جوانان» شکایت کردند. این آسیب‌ها شامل اعتیاد، آزار‌های اینترنتی و اختلالات تغذیه‌ای است.

نمایندگان از واشنگتن تا کانبرا در حال کار بر روی قوانینی برای حفاظت بهتر از کودکان در فضای آنلاین هستند. استرالیا به‌زودی حداقل سن استفاده از شبکه‌های اجتماعی را بین ۱۴ تا ۱۶ سال تعیین خواهد کرد. متا در حال حاضر از کنترل سن تمام کاربران خود به بهانه حفظ حریم خصوصی خودداری می‌کند. دیویس اظهار کرد: «اگر متوجه شویم که کسی قطعاً در مورد سن خود دروغ گفته است، دخالت می‌کنیم، اما نمی‌خواهیم ۳ میلیارد نفر را مجبور به ارائه مدارک شناسایی کنیم». به گفته او، کنترل سن کاربران باید در سطح سیستم‌عامل موبایل، مانند «اندروید» یا «آی‌او‌اس» انجام شود، چرا که این شرکت‌ها اطلاعات دقیقی درباره سن کاربران دارند و می‌توانند آنها را با اپلیکیشن‌های مورد استفاده نوجوانان به اشتراک بگذارند.

شکایت ۲۰۰ خانواده از اینستاگرام

با این حال، مشخص نیست که آیا این اقدامات برای حفاظت از نوجوانان در شبکه‌های اجتماعی کافی خواهد بود یا نه. متیو برگمن، وکیلی که در سال ۲۰۲۱ سازمانی برای دفاع از «قربانیان شبکه‌های اجتماعی» تأسیس کرده، معتقد است که «اینستاگرام اعتیادآور است و کودکان را وارد چرخه‌های مخرب می‌کند». این سازمان نماینده ۲۰۰ خانواده است که فرزندان‌شان پس از دیدن ویدئو‌های پیشنهادشده توسط اینستاگرام یا تیک‌تاک دست به رفتار‌های پرخطر زده‌اند. برگمن همچنین به موارد متعددی اشاره می‌کند که در آن دختران جوان دچار اختلالات شدید تغذیه‌ای شده‌اند. هرچند متا پیشتر ترویج رژیم‌های غذایی افراطی در پلتفرم‌های خود را در سال‌های اخیر ممنوع کرد. برگمن می‌گوید: «این اقدامات گام‌های کوچکی در مسیر درست هستند، اما هنوز کار‌های زیادی باید انجام شود». در ماه ژوئن، یک پزشک آمریکایی خواستار الزام شبکه‌های اجتماعی به نمایش اطلاعات درباره خطرات استفاده نوجوانان شد، مشابه هشدار‌هایی که روی بسته‌های سیگار مشاهده می‌شود. اما چرا ارائه این هشدار لازم است؟

هشدار مقام ارشد بهداشتی آمریکا درباره شبکه‌های اجتماعی

چند ماه قبل بود که دکتر ویوک مورتی با مقاله‌اش در «نیویورک تایمز» توجه سیاست‎گذاران و والدین را به موضوع اعتیادآوربودن شبکه‌های اجتماعی و ضرورت اعلام هشدار در حین استفاده از آنها، مشابه آن‌چه روی بسته‌های دخانیات است، جلب کرد. این مقام ارشد بهداشتی ایالات متحده در مقاله‌ای از قانون‏گذاران خواست تا به دلیل اثرات مخرب شبکه‌های اجتماعی بر روی سلامت روان، برچسب هشدار سلامت مانند آنچه در حال حاضر روی بسته‌های سیگار مورد نیاز است، برای این شبکه‌ها نیز الزامی شود. مورتی به دلیل حضور۹۵درصدی جوانان در شبکه‌های اجتماعی انجام این اقدام را فوری و ضروری دانست.

در آمریکا برچسب هشدار سلامت روی اقلامی که سلامت فرد را به خطر می‌اندازند، زده می‌شود و دکتر مورتی معتقد است: «این برچسب هشدار که مستلزم اقدام کنگره است، مرتبا به والدین و نوجوانان یادآوری می‌کند که امن بودن شبکه‌های اجتماعی ثابت نشده است». دکتر مورتی که نگرانی‌اش فقط محدود به اینستاگرام نبوده با استفاده از داده‌های موجود هشدار داد که «کودکانی که روزانه به طور متوسط ​​سه ساعت یا بیشتر در شبکه‌های اجتماعی وقت می‌گذرانند، دوبرابر بیشتر در معرض ابتلا به علایم اضطراب و افسردگی هستند. به ویژه آن‌که متوسط میزان استفاده نوجوانان ۴.۸ ساعت در روز است». هرچند هنوز نمی‌توان پیامد‌های این تصمیم تازه اینستاگرام را در پاسخ به هشدار‌ها بررسی کرد و مشخص نیست با این اوصاف فضای این شبکه اجتماعی برای کاربران زیر سن قانونی امن خواهد بود یا نه؟ ضمن این‌که در فضای رقابتی دنیای مجازی باید منتظر بمانیم و ببینیم این تصمیم تاریخی اینستاگرام با چه واکنشی از سوی رقبایش مواجه می‌شود.

منبع: خراسان-سیدمصطفی صابری